Bóng đá không chỉ là “vua” của tất cả các bộ môn thể thao mà nó còn là nơi hội tụ những khoảnh khắc kịch tính, trong đó những tình huống đá penalty đóng vai trò quan trọng trong việc định đoạt kết quả của trận đấu. Vậy luật đá penalty được FIFA quy định như thế nào? Hãy cùng centrokiai.com tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về quy tắc, cách thực hiện và những điều thú vị xoay quanh.
Giới thiệu về luật đá penalty
Luật đá penalty, hay còn được gọi là luật sút phạt đền, là một quy định trong bóng đá được áp dụng khi một đội phạm lỗi nghiêm trọng trong khu vực vòng cấm định xung quanh khung thành của mình. Đây chính là cơ hội để đội bị phạm lỗi ghi bàn từ cự ly 11m với chỉ một cầu thủ đối mặt trực tiếp với thủ môn. Luật này được Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (FIFA) quy định cụ thể trong Luật 14 của Luật Bóng đá.
Đặc biệt, sút penalty không chỉ xuất hiện trong 90 phút thi đấu chính thức của một trận bóng đá mà còn được sử dụng trong loạt sút luân lưu để phân định thắng thua khi hai đội hòa nhau sau hiệp phụ. Chính vì tính căng thẳng và quyết liệt, luật đá penalty luôn là chủ đề hot được các tín đồ bóng đá cực kì quan tâm.
Xem thêm: Luật bóng đá 11 người mới nhất theo tiêu chuẩn FIFA
Quy định cơ bản trong luật đá penalty
Để thực hiện được một quả phạt đền đúng luật, các quy tắc sau cần được tuân thủ một cách nghiêm ngặt nhất:
Vị trí thực hiện
Quả phạt đền được thực hiện từ chấm phạt đền, cách khung thành 11m (tương đương khoảng 12 yards). Khu vực vòng cấm địa rộng 16,5m từ đường biên ngang và 16,5m từ mỗi cột dọc, tạo thành không gian mà thủ môn có thể di chuyển.
Người thực hiện
Chỉ một cầu thủ duy nhất được chỉ định để thực hiện cú sút. Cầu thủ này phải được trọng tài chính xác nhận trước khi bắt đầu.
Vị trí của thủ môn
Thủ môn phải đứng trên vạch vôi của khung thành, giữa hai cột dọc và không được di chuyển về phía trước trước khi bóng được sút. Tuy nhiên, thủ môn có thể di chuyển sang hai bên để cản phá bóng.
Các cầu thủ khác
Tất cả các cầu thủ còn lại (trừ người sút và thủ môn) phải đứng bên ngoài khu vực vòng cấm địa, phía sau chấm phạt đền và không được can thiệp vào tình huống.
Thời điểm sút
Khi trọng tài thổi còi, cầu thủ phải thực hiện sút bóng về phía trước. Bóng được coi là trong cuộc chơi ngay khi nó di chuyển.
Kết quả cú sút
- Nếu bóng vào lưới: Bàn thắng hoàn toàn được công nhận.
- Nếu thủ môn cản phá thành công hoặc bóng đi ra ngoài: Trận đấu tiếp tục tùy theo tình huống (phạt góc, phát bóng lên hoặc bóng vẫn trong cuộc).
- Nếu vi phạm: Trọng tài có thể yêu cầu sút lại hoặc hủy kết quả tùy theo lỗi của đội nào.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Sút Bóng Mạnh Chuẩn Như Cầu Thủ Chuyên Nghiệp
Khi nào một quả penalty được thực hiện?
Theo luật đá penalty, một quả phạt đền chỉ được trao khi có lỗi trực tiếp xảy ra trong khu vực vòng cấm địa. Các lỗi phổ biến đó có thể bao gồm:
- Đá, ngáng chân hoặc đẩy ngã đối phương.
- Cố ý dùng tay chơi bóng (trừ thủ môn trong khu vực của mình).
- Hành vi bạo lực hoặc cố ý cản trở trái phép.
Bên cạnh đó, trọng tài là người duy nhất có quyền định liệu một tình huống có đủ điều kiện để thổi phạt đền hay không. Điều này đôi khi gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt khi công nghệ VAR được áp dụng để xem lại tình huống đó.
Luật đá penalty trong loạt sút luân lưu
Ngoài penalty trong 90 phút thi đấu chính thức và những hiệp bù giờ, thì luật đá penalty còn được áp dụng trong loạt sút luân lưu để phân định thắng thua cho hai đội bóng. Quá trình này có một số điểm khác biệt như:
- Mỗi đội chỉ được chọn 5 cầu thủ để thực hiện lượt sút luân phiên.
- Nếu sau 5 lượt vẫn hòa, các đội sẽ sút tiếp theo kiểu “đột tử” (một đội ghi bàn, đội kia không ghi thì đội ghi bàn sẽ thắng).
- Tất cả các cầu thủ trong danh sách đăng ký (bao gồm cả dự bị) đều có thể tham gia vào đá penalty, ngoại trừ những người đã bị truất quyền thi đấu.
Loạt sút luân lưu thường mang lại một cảm giác nghẹt thở cho chính các cầu thủ, ban huấn luyện viên và cả cổ động viên của hai đội bóng trên sân.
Một số thay đổi quan trọng trong luật đá penalty
Luật đá penalty không phải bất biến mà nó đã phải trải qua rất nhiều lần điều chỉnh để đảm bảo sự công bằng và tăng tính hấp dẫn cho từng trận đấu:
- Trước năm 2019: Thủ môn có thể bị phạt thẻ vàng nếu di chuyển trước khi bóng được sút.
- Sau năm 2019: Theo cập nhật từ Hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB), thủ môn chỉ cần giữ ít nhất một chân trên vạch vôi khung thành khi bóng được sút thay vì đứng yên hoàn toàn như trước đây. Điều này giúp cho thủ môn có thể cơ hội cản phá bóng mà không bị phạt quá nặng.
Sự thay đổi trong luật đá phạt đền này đã làm giảm tranh cãi và tăng tính cạnh tranh trong các tình huống penalty.
Những ảnh hưởng của luật đá penalty đến một trận bóng đá
Luật đá penalty không chỉ là một quy định về kỹ thuật mà còn là yếu tố có thể làm thay đổi hoàn toàn cục diện của một trận đấu bóng đá. Từ những phút giây căng thẳng trong 90 phút chính thức đến loạt sút luân lưu định mệnh, penalty mang đến những tác động sâu sắc về chiến thuật, tâm lý và thậm chí là kết quả chung cuộc như:
- Thay đổi tỷ số trận đấu trong tích tắc.
- Áp lực tâm lý khổng lồ lên cầu thủ và đội bóng.
- Ảnh hưởng trực tiếp đến chiến thuật của hai đội bóng trên sân.
- Tạo nên dấu ấn lịch sử thời đại khó phai.
Vai trò của công nghệ VAR trong luật đá penalty
Từ khi công nghệ VAR ra đời và xuất hiện, nó đã làm thay đổi cách luật đá penalty được áp dụng. Trọng tài có thể xem lại tình huống để xác định lỗi vi phạm trong vòng cấm hoặc kiểm tra xem thủ môn có bị vi phạm quy định hay không. Dù vậy, VAR vẫn gây ra một số tranh cãi khi nhiều quyết định bị cho là thiếu sự nhất quán.
Kết luận
Từ cách thực hiện, những quy định cụ thể cho đến những khoảnh khắc tạo nên bước ngoặt lịch sử, penalty luôn luôn mang lại vô vàn cảm xúc mạnh mẽ, gay cấn, kịch tính cho người xem. Hiểu rõ luật đá penalty không chỉ giúp bạn thưởng thức trận đấu trọn vẹn mà còn nhận ra rằng, trong bóng đá, mọi thứ đều có thể xảy ra chỉ trong tích tắc. Hy vọng những thông tin centrokiai.com cung cấp sẽ giúp bạn có cái nhiều toàn diện hơn về những quả phạt đền!